Η ιστορία κρύβει μαθήματα για το παρόν και το μέλλον...

Τον Απρίλη του 1942, εν μέσω γερμανικής κατοχής, ξέσπασε μια μεγάλη πανυπαλληλική απεργία. Η πρώτη στην κατεχόμενη Ευρώπη. Η απεργία ξεκίνησε από το πανίσχυρο συνδικάτο των Τριατατικών (Τηλεφωνία, Τηλεγραφία, Ταχυδρομεία), το οποίο είχε πρωτοστατήσει στους κοινωνικούς αγώνες του Μεσοπολέμου και παρά τα πλήγματα που είχε δεχτεί από τους κατασταλτικούς μηχανισμούς της μεταξικής δικτατορίας τους πρώτους μήνες της Κατοχής, κατάφερε να ανασυγκροτηθεί. Στο Μέγαρο Μελά, που βρισκόταν το Κεντρικό Ταχυδρομείο (στην πλατεία Κοτζιά), ύστερα από τη λιποθυμία δύο γυναικών δημοσίων υπαλλήλων λόγω ασιτίας, και με κύρια αιτήματα «αύξηση των μισθών και βελτίωση των συσσιτίων και των παρεχομένων ειδών πρώτης ανάγκης», ξεκίνησε στις 14 του Απρίλη ένας πρωτόγνωρος απεργιακός αγώνας, που σαν φωτιά επεκτάθηκε στις άλλες τριατατικές υπηρεσίες, στους άλλους δημοσιοϋπαλληλικούς χώρους και στη συνέχεια σε όλους τους εργαζόμενους τόσο στην Αθήνα, όσο και στις άλλες μεγάλες ελληνικές πόλεις, λαμβάνοντας πανελλαδικές διαστάσεις. Η κυβέρνηση Τσολάκογλου για να αντιμετωπίσει το απεργιακό ντόμινο απάντησε με τρομοκρατία και απειλές. Δημοσίευσε νόμο με ένα μόνο άρθρο, που όριζε: «...Όταν η απεργία δημοσίων λειτουργών διενεργείται του κράτους λειτουργούντος υπό εξαιρετικάς συνθήκας και περιστάσεις, αποτελεί ιδιώνυμον έγκλημα τιμωρούμενον και δια της ποινής του θανάτου».  Όπως γράφει ο Γιάννης Λιάσκος* «οι απεργοί με το νόμο αυτό δικάζονται από στρατοδικείο μέσα σε 24 ώρες και οι αποφάσεις εκτελούνται την ίδια ημέρα, ακόμα και η ποινή του θανάτου». Ακολούθησε νέο διάταγμα της κυβέρνησης Τσολάκογλου, με το οποίο επιστρατεύονταν οι απεργοί. Στάλθηκε προς δημοσίευση στο Εθνικό Τυπογραφείο. Οι εργαζόμενοι, όμως, του Εθνικού Τυπογραφείου, απεργοί και οι ίδιοι, αρνήθηκαν να το τυπώσουν, ενισχύοντας –παρά την τρομοκρατία– το φρόνημα και τις αντοχές των απεργών μέχρι και την 21η Απριλίου, οπότε και σταμάτησε ο απεργιακός αγώνας, αφού ικανοποιήθηκαν πολλά από τα αιτήματα των απεργών. Η απεργία νίκησε και η κυβέρνηση αναγκάστηκε να απελευθερώσει τους κρατούμενους, να πάρει πίσω τις απολύσεις και να εγκρίνει αυξήσεις. Κι όλα αυτά στις μαύρες μέρες της κατοχής.

Γιατί όπως έλεγε ο Μαρξ το 1847, «ο προλετάριος έχει ανάγκη, περισσότερο και από το ψωμί του, το θάρρος του, την πίστη στον εαυτό του, την υπερηφάνεια του, το πνεύμα της ανεξαρτησίας του».

*Στοιχεία έχουν ληφθεί από το βιβλίο του Γιάννη Λιάσκου «Η ιστορία του συνδικαλιστικού κινήματος των δημοσίων υπαλλήλων», Αθήνα 1992.