Μερική απασχόληση ή μερική «δουλεία»;

Το τελευταίο διάστημα μέσα στο γενικότερο προεκλογικό κλίμα παροχολογίας και υποσχέσεων η κυβέρνησης με το Ν. 3174 (ΦΕΚ 205/Α/28-8-2003) επεκτείνει το θεσμό της μερικής «δουλείας» και στο δημόσιο. Αφορμή οι απαιτήσεις των Ολυμπιακών Αγώνων και πρόσχημα η δήθεν καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών. Σε κάποιους κλάδους (εκπαιδευτικοί, νοσοκομειακοί, ΟΤΑ) έχουν ήδη μπει, από την πίσω πόρτα, υπό καθεστώς ομηρίας χιλιάδες εργαζόμενοι ως συμβασιούχοι, ωρομίσθιοι, εποχικοί και επιδοτούμενοι από τα προγράμματα του ΟΑΕΔ. Η λογική του σχεδίου είναι απλή: μοίρασμα μιας θέσης εργασίας σε δύο εργαζόμενους και διατήρηση της προσδοκίας (ομηρίας) των συμβασιούχων. Μείωση του κόστους εργασίας με αποζημιώσεις πείνας, αύξηση της εντατικοποίησης και άσκηση πίεσης και στο μόνιμο τμήμα των εργαζομένων. Υπολογίζεται ότι θα αφορά 25-30.000 πολίτες.

Τα επιχειρήματα νομιμοποίησης σαθρά: Ο μύθος της μείωσης της ανεργίας διαψεύσθηκε ήδη στις χώρες που έχει προχωρήσει η εφαρμογή του θεσμού της μερικής απασχόλησης όπου τα πραγματικά ποσοστά ανεργίας έχουν αυξηθεί. Ουσιαστικά σημαίνει «μοίρασμα της ανεργίας» σε περισσότερους, έτσι ώστε παρά το γεγονός ότι η παραγωγική βάση της χώρας συρρικνώνεται, τα ενοχλητικά ποσοστά της ανεργίας να φαίνονται εικονικά μειωμένα. Ωστόσο, ο μερικώς απασχολούμενος εργαζόμενος μπορεί να μην υπολογίζεται στους ανέργους, αλλά οι αποδοχές του παραμένουν κάτω από το όριο της φτώχιας. Όλοι γνωρίζουμε κατά πόσο οι αμοιβές για πλήρες ωράριο επαρκούν για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών μας, πόσο μάλλον οι αμοιβές για την 20ωρη εβδομαδιαία απασχόληση. Θα είχε δε ιδιαίτερο ενδιαφέρον να εξηγηθεί γιατί η διατυμπανιζόμενη καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών θα γίνεται από μερικώς και όχι από πλήρως απασχολούμενους.

Στρατηγικός στόχος του σχεδίου η κατάργηση της ενιαίας μόνιμης εργασιακής σχέσης του δημοσίου τομέα που αποτελεί «παραφωνία» στο συνολικό εργασιακό τοπίο , όπου ο ιδιωτικός τομέας έχει απαλλαγεί από τέτοιου είδους «αγκυλώσεις» και το κεφάλαιο πραγματοποιεί μια άνευ προηγουμένου επίθεση στα πάγια δικαιώματα και τις κατακτήσεις των εργαζομένων. Στόχος που, ωστόσο, βρίσκει εμπόδια αποδοχής από μια κοινωνία που δομήθηκε επί δεκαετίες και συνεχίζει να κινείται με «το όνειρο να βρει μια δουλειά στο δημόσιο».

Βασική επιδίωξη η δημιουργία ενός ευέλικτου και φθηνού εργατικού δυναμικού, ευάλωτου σε πάσης φύσης πολιτικές πιέσεις, χειραγωγημένου και υποταγμένου στις κάθε είδους πελατειακές σχέσεις, που θα απασχολείται το πολύ για 24 μήνες και θα ελπίζει σε ανανέωση της σύμβασης, δέσμιο της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας. Ένα εργατικό δυναμικό που θα «απολαμβάνει» μισό μισθό, μισή ασφάλιση – περίθαλψη, μισή ή καθόλου σύνταξη… και δεν θα προσλαμβάνεται από το Δημόσιο αλλά θα «ενοικιάζεται» από ιδιωτικές επιχειρήσεις. Έναν τέτοιο εργαζόμενο λίγο τον ενδιαφέρει αν ο εργοδότης του είναι το κράτος ή ο ιδιώτης!

Με τη θεσμοθέτηση της μερικής απασχόλησης και στον δημόσιο τομέα, το τοπίο στο χώρο δουλείας μας θα αλλάξει άρδην. Ο καταμερισμός θα λειτουργήσει τόσο στο επίπεδο του μισθού, όσο και σε αυτά της ασφάλισης, των όρων εργασίας, των διεκδικήσεων και του αγώνα. Μεθοδεύεται το χτύπημα κάθε δυνατότητας συλλογικής αντίστασης και πάλης στη βάση ενιαίων συνθηκών αμοιβής και στόχων, ενώ η ενιαία συνδικαλιστική έκφραση θα αποτελέσει πλέον στόχο προς κατάκτηση.

Οι εργαζόμενοι πρέπει να καταδικάσουμε αυτή την πολιτική χωρίς τη λογική που περιχαρακώνει το «χωραφάκι» μας και αγνοεί το πραγματικό πρόβλημα ανεργίας που αντιμετωπίζουν οι νέοι άνθρωποι. Να διεκδικήσουμε για όλους μας το δικαίωμα στη μόνιμη, πλήρη και σταθερή δουλειά, αναδεικνύοντάς το σε ζήτημα πρώτης προτεραιότητας. Είναι μια ταξική διεκδίκηση που μόνο με ταξικούς αγώνες θα κατακτηθεί και η ΑΔΕΔΥ παρά τις αγωνιστικές κορώνες της με τα 24ωρα «πυροτεχνήματα» στέκει πολύ πίσω από τις περιστάσεις. Άλλωστε όταν προωθείτο και ψηφιζόταν ο σχετικός νόμος το περασμένο καλοκαίρι, «έκανε τη πάπια». Για την υπεράσπιση λοιπόν του μόνιμου και ενιαίου χαρακτήρα της εργασίας μας, για τη διασφάλιση του ενιαίου των αγώνων και των διεκδικήσεων μας, η απάντηση στο θεσμό της μερικής απασχόλησης πρέπει να είναι δυναμική και αγωνιστική: ΝΑ ΜΗΝ ΠΕΡΑΣΕΙ.

Πετρούλια Όλγα

1/2004