Ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας

«Ο μύθος του Μινώταυρου, εικάζεται ότι κάνει αναφορά στο μυστικό της παντοδυναμίας του Μίνωα, δηλαδή στην ικανότητα επεξεργασίας χαλκού. Τα μυστικά της επεξεργασίας του χαλκού κρύβονταν στα υπόγεια του παλατιού της Κνωσού, ερμητικά κλεισμένα στον λαβύρινθο.

Οι άθλιες συνθήκες οδηγούσαν στο θάνατο των σκλάβων, σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η ανάγκη αναπλήρωσης των σκλάβων οδήγησε στον ανθρώπινο φόρο που επιβλήθηκε στους άλλους ελληνικούς πληθυσμούς, όπως τους Αθηναίους. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την ανάγκη διατήρησης απόλυτης μυστικότητας, ίσως να δημιούργησε τον μύθο του τέρατος που έτρωγε όποιον έμπαινε μέσα στον λαβύρινθο.

Με αυτή τη συμβολική εικόνα, βέβαια, δεν είναι ίδιες οι συνθήκες, αλλά οι ασθένειες και τα εργατικά ατυχήματα, μοιάζουν λίγο με Μινώταυρο. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο άνθρωπος αφιερώνει το 1/3 της ζωής του στην εργασία. Είναι λοιπόν προφανές ότι οι ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας, δημιουργούν βλάβες στην υγεία των εργαζομένων. Το κόστος των εργατικών ατυχημάτων και ασθενειών, που προκαλούν οι ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας, έχει εκτιμηθεί από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας σε 4 με 5% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος».

Το παραπάνω, αποτελεί μέρος της εισήγησης του Βασίλη Μακρόπουλου, καθηγητή της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας.

Σχετικά με το Εθνικό Τυπογραφείο, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί τις ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας των εργαζομένων στην αίθουσα της Διεύθυνσης Εκτυπώσεων – Βιβλιοδεσίας. Σίγουρα, οι συνάδελφοι που εργάζονται καθημερινά στις εκτυπωτικές και βιβλιοδετικές μηχανές, το γνωρίζουν καλύτερα κι από εμένα τον ίδιο, αλλά κι από τους συναδέλφους των άλλων Διευθύνσεων.

Δεν αρκεί το ανθυγιεινό επίδομα εργασίας για να εξαλειφθεί η ανθυγιεινότητα στην καθημερινή εργασία. Χρειάζονται υποδομές που να εξασφαλίζουν την καθημερινή υγεία και ακεραιότητα των εργαζομένων.

Συχνά γίνεται λόγος για ζητήματα που αφορούν στον εξαερισμό της αίθουσας του Βιβλιοδετείου, τις αναθυμιάσεις, τα αιωρούμενα σωματίδια, καθώς και ζητήματα σχετικά με τη χρηστικότητα του εργασιακού χώρου.

Μπορεί να έχουν γίνει προσπάθειες και πρόοδοι στην επίλυση των παραπάνω προβλημάτων, όμως όσες προσπάθειες και να γίνουν, δεν παύει το πρόβλημα να σχετίζεται με την αρχιτεκτονική δομή του κτιρίου.

Το Εθνικό Τυπογραφείο, πέρα από το ότι είναι μια υπηρεσία με τη δική της παλαιά ιστορία, συγκαταλέγεται στα ιστορικά κτίρια του κέντρου της Αθήνας. Θα πρέπει όμως να προβληματιστούμε, κατά πόσο η σημερινή διατηρητέα αρχιτεκτονική του δομή, μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις, αλλά και στις στοιχειώδεις συνθήκες εργασίας μιας σύγχρονης παραγωγικής μονάδας. Βέβαια, με τον χαρακτηρισμό σύγχρονη παραγωγική μονάδα, δεν εννοούμε μόνο την τεχνολογική του υποδομή στην ποιότητα των μηχανών - που τουλάχιστον αυτό μπορούμε να το παραδεχτούμε, το Εθνικό Τυπογραφείο τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να συμβαδίσει με τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις, σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας και σε ικανοποιητικό βαθμό το καταφέρνει.

Όταν ήρθα νέος υπάλληλος στο Εθνικό Τυπογραφείο, ανάμεσα σε άλλα είχε εξαγγελθεί –για πολλοστή φορά– η μεταστέγασή του. Αμέσως μετά όμως, η εξαγγελία αυτή αποσιωπήθηκε και φτάνουμε στο παρόν, όπου δεν τίθεται καν ζήτημα μεταστέγασης.

Πέρα όμως από την περιοριστική αρχιτεκτονική του κτιρίου που αποτελεί μια βασική αιτία, ως προς τις ανθυγιεινές συνθήκες του χώρου και που έχει σχέση με την έλλειψη ενός ολοκληρωμένου και αποτελεσματικού συστήματος εξαερισμού, άλλες αιτίες θα μπορούσαν να εντοπιστούν, όπως π.χ. η έλλειψη εντατικής ιατρικής παρακολούθησης των εργαζομένων ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Το παραπάνω αποτελεί κατά τη γνώμη μου σημαντικό παράγοντα πρόληψης και εξασφάλισης, κατά κάποιον τρόπο, της υγιεινής ακεραιότητας των εργαζομένων που έχουν άμεση σχέση με τα μηχανολογικά μέσα παραγωγής.

Η διοίκηση οφείλει να λάβει άμεσα υπόψη της την χρόνια επιτακτικότητα επίλυσης όλων των αιτημάτων των εργαζομένων που καθημερινά βιώνουν την ανθυγιεινότητα των εργασιακών χώρων.

Είναι επιβεβλημένη, επίσης, η καθημερινή παρουσία γιατρού εργασίας στο χώρο του Εθνικού Τυπογραφείου για προληπτικούς λόγους, έτσι ώστε σε περιπτώσεις απρόσμενων εργατικών ατυχημάτων, η παρουσία του να μπορεί να κατοχυρώσει μια πρώτη έγκαιρη αντιμετώπιση, ενός τυχόν απρόσμενου ατυχήματος, όσο σπάνιο και να είναι αυτό.

Σίγουρα οι συνθήκες εργασίας δεν μπορούν να συγκριθούν με εκείνες του παρελθόντος και την άμεση έκθεση των εργαζομένων τότε, σε βλαβερές ουσίες, όπως το αντιμόνιο. Όμως, σήμερα είναι αναγκαίο, όσο ποτέ άλλοτε, να προστατεύεται απόλυτα η υγεία και η ακεραιότητα των εργαζομένων σε κάθε εργασία. Η τεχνολογική πρόοδος και η χρήση σύγχρονων μηχανημάτων, είναι αναγκαίο να συνάδει με την ασφάλεια των χρηστών.

Γι’ αυτό πρέπει να προβληματιστούμε και ως προς τις τυχόν παρενέργειες που μπορεί να παρατηρηθούν σε ανθρώπινους οργανισμούς, από τη χρήση αναλωσίμων ουσιών, στη δική μας περίπτωση των μελανιών και των άλλων χημικών ουσιών, απαραίτητων για τον εφοδιασμό των μηχανών.

Ο θάνατος δύο αξιόλογων και αγαπητών συναδέλφων από το χώρο των πιεστηρίων και του βιβλιοδετείου από την ίδια ανίατη ασθένεια, μπορεί να μην έχει σχέση με τις εργασιακές συνθήκες;

Παναγιώτης Τζίνος